Hoe word ‘n stukkie van ‘n ouer se lewer in hul kleuter oorgeplant?
’n Leweroorplanting is tegnies ’n baie moeilike operasie, en om ’n stukkie van ’n lewende skenker se lewer oor te plant, is nog moeiliker. En dit onder tyddruk, want die lewer kan nie lank sonder bloedvoorsiening wees nie. Voorts word die hart onder baie druk geplaas want die terugvoer van bloed na die hart word tydelik afgesluit.
Nie net moet die chirurg baie bedrewe wees nie, maar die narkotiseur moet uiters vaardig wees.
Een van Suid-Afrika se vaardige oorplantingchirurge, Dr Francisca van der Schyff van die Wits Donald Gordon hospitaal, vertel in deel 2 hoe ’n volle lewer en ’n stukkie van ’n lewer oorgeplant word.
Deel 1:
Sowat 50 babas en kleuters wag tans op ’n leweroorplanting.
Die meeste is gebore met ’n siekte wat die lewergalwëe beskadig. Ander is te veel parasetamol toegedien, en ander het ’n diaree-virus opgedoen wat lewerskade aangerig het.
Dr Francisca van der Schyff
Dr Francisca van der Schyff, oorplantingchirurg van die Wits Donald Gordon hospitaal vertel meer.
Die grootste oorsake van lewerskade by babas en kinders is:
1. Aangebore biliêre atresie
2. Te veel parasetamol is aan hulle toegedien
3. Hepatitis A virus en byna alle diaree-virusse
Die grootste oorsake van lewerskade by volwassenes is:
1. Fatty liver disease, wat vinnig toeneem
2. Alkohol
3. Lewerkanker wat tot die lewer beperk is en klein is
4. Metastatiese lewerkanker weens kolonkanker.
Twee soorte leweroorplantings word gedoen:
1. Die lewer van ‘n breindood skenker word in die ontvanger oorgeplant. Sowat 80% van oorplantings op volwasse ontvangers geskied só.
2. ‘n stukkie van die lewer van ‘n lewende skenker word in die ontvanger oorgeplant. Sowat 80% van oorplantings van oorplantings op babas en kinders geskied só.
Suid-Afrika het ‘n groot tekort aan alle skenkerorgane
- Sowat 350 orgaanoorplantings word jaarliks gedoen met meer as 4000 mense wat wag op oorplantings.
- Hoewel alle lande in die wêreld ‘n tekort aan skenkerorgane het, is die tekort in Suid-Afrika baie erger as selfs in Suid-Amerikaanse lande, waar dit sleg gaan.
- Daar is nie ‘n gebrek aan potensiële breindood skenkers nie. In te veel gevalle wend die behandelende dokter geen poging aan om die oorplantingskoördineerder te kontak nie.
- So min kinderskenkers word verwys dat Dr Van der Schyff die afgelope jaar slegs 2 leweroorplantings van breindood skenkers op kinders kon doen.
- Breindood is dood en ‘n breindood pasiënt het geen kans om uit die dood wakker te word nie.
- Luister op 1 Februarie na hoe die leweroorplantingsoperasies gedoen word.
